In een actueel presidentieel rapport ‘National Security Strategy’ van de Verenigde Staten wordt in het kort het beeld van de VS geschetst van een vijftal voor de VS belangrijkste regio’s. Een ervan is ons continent Europa. Het rapport schetst een uiterst somber beeld van Europa.
‘Bevordering van Europese grootheid’
Het rapport wordt ingeleid door een persoonlijke noot van Donald Trump waarin hij zichzelf en zijn prestaties in de overtreffende trap beschrijft. De mogelijke ergernis hierover maakt de geschetste analyse Europa niet minder relevant.
Onder de kop “Bevordering Van Europese Grootheid” volgt een opsomming van een Europa in verval, een continent dat haar relevantie in de wereld door eigen toedoen in hoog tempo ziet afnemen.
We citeren delen uit het rapport:
“Amerikaanse ambtenaren zijn gewend geraakt aan het denken over Europese problemen in onvoldoende militaire uitgaven en economische stagnatie. Dat is waar, maar de echte problemen van Europa zijn nog dieper.
Continentaal Europa verliest aandeel van het wereldwijde BBP – van 25 procent in 1990 tot 14 procent vandaag-deels als gevolg van nationale en transnationale regelgeving dat creativiteit en ijver ondermijnt .”
‘Civilizational erasure’
Het rapport beschrijft een ander in Europa moeilijk te bespreken onderwerp, een thema waar de VS van Trump zich toch ook om strategische redenen zorgen om maakt: de aanhoudende en grootschalig immigratie.
“Maar deze economische achteruitgang wordt overschaduwd door het reële en meer grimmige vooruitzicht van ‘civilizational erasure’. De grotere problemen waarmee Europa wordt geconfronteerd, omvatten activiteiten van De Europese Unie en andere transnationale organen die de politieke vrijheid en soevereiniteit ondermijnen alsook, migratiebeleid dat het continent transformeert. Het creëert strijd, censuur van de Vrijheid van meningsuiting en onderdrukking van politieke oppositie.”
De reden van zorg is dat de VS Europa nog steeds als strategisch en economisch van belang acht voor haar eigen positie in de wereld. Daarover verderop meer.
Het rapport spreekt verder over een “kratervorming van geboortecijfers en verlies van nationale identiteiten en zelfvertrouwen.”
“Als de huidige trends zich voortzetten”, zo het rapport, “zal het continent over 20 jaar of eerder onherkenbaar zijn.” Het doet de VS twijfelen of bepaalde landen in Europa gezien hun huidige economieën en legers wel sterk genoeg zijn om betrouwbare bondgenoten te blijven.
Veel van deze landen gaan momenteel versneld voort op het ingeslagen pad.
“Wij willen dat Europa Europa blijft, om zijn beschaafde zelfvertrouwen te herwinnen, en dat het zijn mislukte focus op verstikkende regelgeving verlaat.”
‘Gebrek aan zelfvertrouwen t.a.v. Rusland’
Het rapport wijt de huidige relatie met Rusland aan het gebrek aan zelfvertrouwen van de Europeanen: “Dit gebrek aan zelfvertrouwen is het duidelijkst zichtbaar in de relatie van Europa met Rusland. Europese bondgenoten genieten een aanzienlijk voordeel van haar macht ten opzichte van Rusland gemeten in elke maat, behalve aangaande kernwapens.”
De Amerikaanse visie op de oorlog is opmerkelijk. Het is duidelijk dat het Amerika van Trump II de voorgeschiedenis onder president Biden, maar ook onder Trump I, gemakshalve vergeet, als zou dat een ander Amerika betreffen. Immers het was de VS die de Europese leiders onder druk zette om mee te gaan in de expansionistische politiek van de NAVO en zelfs in de beraamde Maidan-coup in 2014.
Het rapport zegt hierover: “Als gevolg van de Russische Oorlog in Oekraïne, zijn de Europese betrekkingen met Rusland diep verzwakt, en veel Europeanen zien Rusland als een existentiële bedreiging. Het ‘managen’ van de Europese betrekkingen met Rusland zal aanzienlijke Amerikaanse diplomatieke betrokkenheid vereisen, zowel om de voorwaarden te herstellen van strategische stabiliteit over de Euraziatische landmassa, en om het risico van conflict tussen Rusland en Europese landen te verminderen.”
Het is duidelijk dat de VS het belang van Europa voor haar eigen positie in de wereld nog steeds hoog inschat en dus geen belang heeft bij het huidige conflict in Oekraïne. Iets dat Trump bij herhaling heeft gezegd.
Met een vrede in Oekraïne wil de VS de Europese economieën stabiliseren en een onbedoelde escalatie of uitbreiding van de oorlog voorkomen. Zonder herstel van strategische stabiliteit met Rusland, is de wederopbouw van Oekraïne na de vijandelijkheden onmogelijk alsook haar te redden als een levensvatbare staat.
Volgens het rapport heeft de oorlog in Oekraïne “het perverse effect” gehad van het vergroten van Europa’s, vooral Duitsland’s externe afhankelijkheden. “Tegenwoordig zijn Duitse chemische bedrijven een aantal van ’s werelds grootste verwerkingsfabrieken in China aan het bouwen en met behulp van Russisch gas die ze thuis niet kunnen krijgen.” Ook hier vergeet het team Trump dat Trump al in zijn eerste termijn pleitte om de bouw van Nordstream te stoppen.
‘Onderdrukking oppositionele geluiden voor vrede’
Het is inmiddels genoegzaam bekend dat de huidige Amerikaanse regering met lede ogen kijkt naar de onderdrukking van oppositionele geluiden. De VS is in conflict met Europese leiders die “onrealistische verwachtingen” hebben ten aanzien van de kans om de oorlog in Oekraïne te winnen. Het zijn vaak minderheidsregeringen die de “grote Europese meerderheid” negeren “die vrede wil maar dat verlangen niet vertaalt in beleid.”
Dit is volgens de Amerikaanse regering “van strategisch belang voor de Verenigde Staten juist omdat Europese staten zichzelf niet kunnen hervormen als ze gevangen in zitten in een politieke crisis.”
‘Europa blijft van vitaal belang voor VS’
De VS blijft belang hechten aan een Europese bondgenoot, mits stabiel en democratisch.
Het rapport: “Toch blijft Europa strategisch en cultureel van vitaal belang voor de Verenigde Staten. De transatlantische handel blijft een van de pijlers van de wereldeconomie en van de Amerikaanse welvaart. Europese sectoren van productie tot technologie tot energie blijft een van de meest robuuste ter wereld. Europa is de thuisbasis van cutting-edge wetenschappelijk onderzoek en toonaangevende culturele instellingen.”
Het is wel pijnlijk om vast te stellen dat de VS, ook onder Trump, beleid heeft gevoerd om de motor van Europa, Duitsland, economisch te ruïneren en daarmee haar eigen handelspartner heeft beschadigd.
“Het afschrijven van Europa zou zelfvernietigend zijn voor wat deze strategie beoogt te bereiken.”
“Amerikaanse diplomatie moet blijven opkomen voor echte democratie, vrijheid van uitdrukking en het zonder verontschuldigingen vieren van het individuele karakter en geschiedenis van de Europese Naties.”
‘Trots op eigen Europese geschiedenis’
Daarmee snijdt het rapport een belangrijk punt aan, Europeanen is afgeleerd nog trots te zijn op hun geschiedenis, hun prestaties en hun rol in de wereld. Daar valt zeker genoeg op af te dingen, maar het huidige schuldgevoel, zelfs soms al voor de eigen vlag, is een mentale hindernis om door anderen nog langer serieus genomen te worden.
“Amerika moedigt zijn politieke bondgenoten in Europa aan om deze heropleving van deze geest (‘spirit’) te bevorderen. De groeiende invloed van patriottische Europese partijen geeft aanleiding tot groot optimisme”, aldus het rapport.
De huidige regering stipt ook de opkomst van BRICS aan zonder deze bij naam te noemen en ziet het belang van een sterk Europa als bondgenoot op de wereldmarkt:
“Ons doel zou moeten zijn om Europa te helpen zijn huidige koers te corrigeren. We hebben een sterk Europa nodig om ons te helpen succesvol te concurreren, en om samen met ons te werken om te voorkomen dat een tegenstander Europa domineert.”
Ook ‘sentimentele’ band met Europa
Het rapport beschrijft naast strategische belangen ook de emotionele bindingen met het oude continent. “Amerika is, begrijpelijkerwijs, sentimenteel gehecht aan het Europese continent en natuurlijk aan Groot-Brittannië en Ierland. Het karakter van deze landen is ook strategisch belangrijk omdat we rekenen op creatief, capabel, zelfverzekerde en democratische bondgenoten om voorwaarden van stabiliteit en veiligheid te creëren. Wij willen werken met landen die hun vroegere grootheid willen herstellen.”
Blijft Europa Europees?
Tot slot komt het rapport nog even terug om de snelle demografische veranderingen in Europa: “Op de lange termijn is het meer dan aannemelijk dat uiterlijk binnen enkele decennia sommige NAVO-leden in meerderheid niet-Europees zullen worden. Als zodanig is het een open vraag of zij hun plaats in de wereld of hun alliantie met de Verenigde Staten op dezelfde manier zullen blijven zien als degenen die het NAVO-Handvest ondertekenden.”
Het rapport vat de prioriteiten van de VS jegens Europa als volgt samen:
- Herstel van de voorwaarden voor stabiliteit binnen Europa en strategische stabiliteit met Rusland;
- Europa in staat stellen om op eigen benen te staan en te functioneren als een groep van soevereine naties, ook door de primaire verantwoordelijkheid voor hun eigen verdediging, zonder te worden gedomineerd door enige vijandige macht;
- Het kweken van weerstand tegen de huidige Europese handelswijze binnen de Europese landen;
- Europese markten openstellen voor Amerikaanse goederen en diensten en zorgen voor eerlijke handel behandeling van Amerikaanse werknemers en bedrijven;
- Het opbouwen van de gezonde naties van Midden -, Oost-en Zuid-Europa
door middel van commerciële banden, wapenverkoop, politieke samenwerking en culturele en educatieve uitwisselingen; - Het beëindigen van de perceptie, en het voorkómen van de praktijk, van de NAVO als een voortdurend uitbreidende alliantie; en
- Europa aan te moedigen actie te ondernemen om de mercantilistische overcapaciteit te bestrijden, alsook technologische diefstal, cyberspionage en andere vijandige economische praktijken.
Het hele rapport is hier te downloaden.
