Het leek veelbelovend. De aankondiging dat Pieter Klok, hoofdredacteur van De Volkskrant, in gesprek ging met Ab Gietelink als een van de alternatieve (nieuwe) mediakanalen. Het werd een gesprek met stemverheffing en herhaling van eigen standpunten. Een terugblik.
Foto/videofragment: Pieter Klok
Gebrek aan vertrouwen
Het is algemeen bekend dat het vertrouwen in overheid en de grote media de afgelopen jaren sterk is afgenomen. Deze ‘oude’ media worden door critici verweten eenzijdig te zijn, zo sterk zelfs, dat berichtgeving over kernonderwerpen als Corona, Oekraïne en klimaat, propagandistische trekjes vertoont.
Ab Gietelink heeft zijn eigen kanaal Alternatief TV en is ook regelmatige auteur van artikelen in De Andere Krant. Hij nodigde Pieter Klok, hoofdredacteur van De Volkskrant, uit om over deze kritiek in gesprek te gaan. En Klok nam de uitnodiging aan. Met welke motivatie Klok op de uitnodiging inging is niet bekend. Als het doel was om het vertrouwen bij het MSM-kritische publiek te herstellen, vrees ik dat hij daarin niet is geslaagd.
We lopen het gesprek na …
Social media spelen op emotie
“Om uitholling van de democratie tegen te gaan moeten politici opstaan tegen sociale media ook in Nederland.”
Met dit citaat van Pieter Klok opent Ab Gietelink het gesprek. Als toelichting gaat het Klok niet om het beperken van de vrijheid van meningsuiting. Sterker, de via social media geuite kritiek op de media “heeft ons verrijkt”. De media “zien wel eens wat over het hoofd of vergeten wel eens wat”.
Het zijn vooral de algoritmes die berichten bij voorrang laten zien die verontwaardiging oproepen om zolang als mogelijk de aandacht van de gebruikers vast te houden. Hierdoor, aldus Klok, komen mensen onnodig tegenover elkaar te staan. Daardoor komen er geen gesprekken tot stand of een uitwisseling van meningen.
Klok ‘vergeet’ gemakshalve dat dit een van de fundamentele kritieken op de media is: van het narratief afwijkende meningen werden en worden -uitzonderingen daargelaten- geweerd of als ze werden uitgenodigd belachelijk gemaakt. Dat laatste gebeurde vooral in de zogenaamde talkshows.
Klok heeft een valide argument als het gaat over de op aandacht gerichte sturing op social media. Toch doen de media, ook De Volkskrant, hetzelfde met de krantenkoppen. Bekend is dat het maken van krantenkoppen vaak een aparte discipline is binnen de kranten. Een journalist gaat over de inhoud van een bericht, maar de krantenkop moet de aandacht trekken. En ook hier wordt steeds gezocht naar emotie-oproepende koppen. Er wordt daarbij vooral op angst gespeeld, voor een virus, de Russen of het klimaat. Meestal bevestigen de koppen het eigen publiek in hun mening. Een bubbel in de meest enge betekenis van het woord.
Oekraïne, eigenlijk wil iedereen vrede
Bij dit thema haalt Gietelink Rob de Wijk aan van instituut Clingendael, een bureau voor geopolitieke advisering. Van Wijk vertegenwoordigt de mening dat door oorlog vrede kan worden bereikt, zo licht Klok toe, daarmee begrip vragend voor het standpunt van Van Wijk.
Klok gaat naar mijn mening echter de fout in om het standpunt van Van Wijk te verdedigen: “Misschien wil hij ook wel vrede, maar heeft hij zoiets als 1938 München …” De rest van Klok’s verweer is niet relevant. Hier spreekt geen journalist of zelfs een hoofdredacteur van een belangrijke krant, maar een burger met een mening. Een mening waarvoor hij zijn krant inzet, een soort van activistische journalistiek. Voor sommigen is dat een vorm van propaganda.
“Europa laat zich blind leiden door de Amerikaanse belangen en is gedoemd de prijs voor het Oekraïens-Russische conflict te betalen.”
Professor Jeffrey Sachs in 2023
Voor Klok zijn de tegengestelde meningen, zoals Gietelink over het onderwerp inbrengt, het bewijs dat social media niet werken. Daarmee ontwijkt hij het punt waar de kritiek echt over gaat, namelijk over zijn krant en de collega-kranten. Ook zij gedragen zich als door algoritmen gestuurde social media: een echt debat wordt gemeden.
Terecht brengt Gietelink namen in als prof. Mearsheimer, een in de Verenigde Staten hoog aangeschreven en zeer goed ingevoerde professor in de geopolitiek. Het zou De Volkskrant gesierd hebben om een van zijn talrijke artikelen over te nemen. Of neem Glenn Diesen professor aan de Universiteit van Zuid-Noorwegen. Alleen al om de relatieve neutraliteit van zijn land, zou het luisteren naar zijn inzichten de moeite waard zijn. Natuurlijk wordt hij afgeschilderd als een ‘propagandist van Poetin’. Want in het Westen willen we geen andere lezingen horen dan de eigen. De Volkskrant is daar, helaas, geen uitzondering op. En niet te vergeten professor Jeffrey Sachs en topanaylist Alexander Mercouris.
Ze werden doodgezwegen door de media. Maar wat kregen zij gelijk. Sachs, ooit betrokken bij de (te) snelle ombouw van de Sovjet-Unie naar een meer kapitalistisch Rusland, zei nu 2 jaar geleden: “Europa laat zich blind leiden door de Amerikaanse belangen en is gedoemd de prijs voor het Oekraïens-Russische conflict te betalen.” Maar de media wilden er niets van weten.
Overigens zijn er ook oud militaire adviseurs van vorige Amerikaanse regeringen of mensen uit actieve dienst in Irak die een zeer grondige kennis van zaken hebben en echt wat anders inbrengen dan de dagelijkse ‘wij zijn de goeden, zij zijn de slechten’. Er zijn er te veel op te noemen, maar ik noem Douglas Macgregor of Scott Ritter, oud-VS-wapeninspecteur in Rusland en Irak. Zij allen voorspelden al twee jaar geleden de huidige uitkomst van de oorlog. Niet als mening, maar overtuigend onderbouwd.
Alternatieve en genegeerde waarnemers zoals Scott Ritter konden al in 2023 onderbouwd uitleggen dat Rusland deze verschrikkelijk oorlog zou winnen, voor zover je van winnen kunt spreken. Maar de media bleven de leugens over de situatie op het slagveld maar ongecontroleerd overtypen: Oekraïne zou winnen, mits we nog meer wapens zouden sturen.
Echte deskundigheid is ook dichter bij huis te vinden. Denk daarbij aan professor dr. Krone-Schmalz, oud-correspondente in Moskou van de Duitse omroep ARD, die er nog sporadisch in slaagt bij de Duitse media aan bod te komen, maar dan meestal weggezet wordt als ‘Putinversteher’. Hier een presentatie van haar.
Volgens Klok gelden er wel selectiecriteria wie in de krant aan het woord kunnen komen: “Heeft deze meneer kennis van zaken, Is hij goed ingevoerd, heeft hij er voor doorgeleerd?” Het is duidelijk dat Klok geen idee heeft wie deze voornoemde mensen zijn. Want ze slagen met vlag en wimpel voor Klok’s criteria. Ik vrees toch dat het criterium bij kernthema’s is: ondersteunt hij/zij het dominante narratief.
Corona, wij wisten het ook niet altijd
Al snel komt het gesprek op de ‘coronapandemie’. Daarbij haalt Gietelink de alom bekende en ook door velen bekritiseerde uitspraak van Klok over de media tijdens de coronacrisis: “Als de angst zo groot is, moeten we echt wel proberen met één mond te spreken”. Verder zei Klok in datzelfde interview met Radio 1: “Ik denk dat je niet van iedereen moet verwachten dat ze hierover zelf een oordeel kunnen vellen en dat doe je eigenlijk wel door allemaal virologen op hen af te sturen.”
Na het terugluisteren van zijn eigen woorden zegt Klok: “dit is best wel raar om dit te zeggen”.
Bovenstaande twee citaten van Klok geven een inkijkje hoe de media, in elk geval De Volkskrant, tegen haar lezers aankijkt: niet tot het vormen van een eigen oordeel in staat. Het is een basishouding die niet alleen tot het onderwerp corona beperkt zal zijn. Want zullen lezers wel in staat zijn om het voorgeschreven narratief te begrijpen waarin president Poetin als onbetrouwbaar wordt voorgesteld en de oorlog ‘zomaar’ in februari 2022 begon?
Waarschijnlijk niet. De niet aflatende Poetinbashing moet voorkomen dat de lezer niet begrijpt dat het handelen van Poetin’s Rusland een complexe achtergrond en langlopende voorgeschiedenis heeft. Laten we het dus simpel houden, lijkt bij De Volkskrant-redactie het devies: wij zijn de goeden, de Russen de slechten.
De kritiek dat de media, in dit geval De Volkskrant, klakkeloos de overheid volgt bestrijdt hij. Over corona zegt hij: “Ik heb op de voorpagina gezet en lang volgehouden dat de angst voor het virus groter lijkt dan het virus zelf.”
Dat leidt echter tot dezelfde constatering namelijk dat de media meningenfabrieken zijn. Dit kon Klok met zijn afwezige medische kennis nooit stellen. Hij had wel het RIVM kunnen citeren die het virus weinig risicovol achtte.
Dat dit inzicht later in maart 2020 in het publieke debat veranderde en het virus ineens ‘levensgevaarlijk’ werd geacht, is opmerkelijk. Immers de hiervoor gebruikte voorbeelden van militaire lijkwagens in Bergamo en de aanvankelijk hoge aantal sterfgevallen zijn niet lang erna verklaard, zelfs door artsen uit Bergamo. Dat moet de Volkskrant gemist hebben.
Vanaf medio 2020 trad een ander regiem in werking. Het Coronadashboard ging van het RIVM naar het rijk. Op de achtergrond sluimerden spanningen tussen de politieke aansturing en de wetenschappers bij het RIVM. Maar geen krant merkte deze beleidswijziging op en liet geen onderzoek doen naar deze onverklaarbare draai naar een totalitaire aanpak. De rol van de NCTV en de NAVO is pas onlangs bekend geworden, maar critici signaleerden deze koerswijziging destijds wel.
Kom niet te dicht bij oma, want anders gaat ze dood
Het oordeel over de verdere inzet van De Volkskrant bij monde van Klok, is aan de lezer door onderstaande video te bekijken. Daarin zal de kijker opmerken dat Klok meegaat in het bedbezettingsnarratief, dat op schandalige wijze publicitair werd misbruikt. Want de IC-bezetting is een jaarlijks terugkerend fenomeen. Maar Klok en zijn talrijke journalisten weten klaarblijkelijk niet hoe de toewijzing van IC-capaciteit jaarlijks wordt aangepast.
Net zo min als deze toch geschoolde journalisten niet wisten dat een positieve uitslag van de PCR-test niets, maar dan ook niets, zegt over besmetting. Sterker de term ‘besmetting’ is, al dan niet bewust’, steeds verkeerd gebruikt.
De leugens over mondkapjes, afstand houden, schoolsluitingen, lock downs, a-symptomatische besmetting, de journalisten slikten het voor zoete koek. ‘De wetenschap’, verengd tot Ab Osterhaus (die een bedenkelijk verleden heeft met eerdere ‘pandemieën’) werd blindelings gevolgd. Dat het RIVM in die tijd in de weekrapportages (die toen steeds meer van de site verdwenen) een heel andere toon aansloeg, zagen de journalisten niet. Nee, kinderen werd wijs gemaakt dat als ze oma zouden besmetten (een voorbeeld uit een vooraf opgesteld communicatieplan) deze dood zou gaan.
Gefaald, hopeloos gefaald
De media hebben tijdens de coronatijd hopeloos gefaald. Ze hebben geen eigen onderzoek gedaan. Geen critici aan het woord gelaten, we spreken hier over honderden specialisten van een niveau die dat van televisie-ster Osterhaus meervoudig overtreft.
Niets over de Great Barrington Declaration die wereldwijd door ruim 900.000 artsen, medici en wetenschappers werd ondertekend waarin zij verklaarden dat de maatregelen grote psychische en lichamelijke schade zouden aanrichten. Niets over de meer dan 2.000 medewerkers uit de Nederlandse gezondheidszorg die zich aansloten bij het Artsen Collectief. Niets over de onthullingen in Duitsland waar uit de RKI-files bedrog door de politiek en media met voorkennis blijkt en zelfs het negeren van de wetenschap.
De media wilden en willen het nog niet weten. Ze zijn lui en gemakzuchtig om naar andere inzichten te zoeken. Bovendien zijn de media activistisch geworden met duidelijke agenda’s. Ook de schandalige berichten die bepaalde Volkskrant-journalisten op Twitter/X plaatsten, geven aan dat de journalistiek als maatschappelijke functie in een democratie grotendeels verloren is gegaan.
Inmiddels komen uit de Verenigde Staten verontrustende berichten over de rol van USAID bij de ‘covidpandemie’ en de gekochte media om de maatregelen tussen de oren te krijgen.
Er is geen nieuwsgierigheid, geen tijd ook, om zaken vanuit meerdere perspectieven te zien. Journalistiek is verslaan wat er gebeurt, reacties erop optekenen en daar relevante context bij voegen. Meningen van redacteuren en hun journalisten horen thuis in de kroeg. Wellicht kan de column van de hoofdredactie worden hersteld, de enige mening in de krant. De rest van de zogenaamde ‘columnisten’ kan dan thuis hun eigen blog beginnen.
Gekochte media
En dan Oekraïne. Hierover is geen nieuwsgaring van enige betekenis. De teksten van de veelal Amerikaanse persbureau’s zoals Reuters en AP worden blindelings overgenomen. Meestal citeren die mensen uit ‘inlichtingenkringen’. Eigen correspondenten ter plekke zijn er niet. We weten nu door de onthullingen DOGE dat Reuters vele miljoenen van de overheid kreeg, zelfs van het ministerie van defensie.
Ook DPG-media, waartoe bijna alle Nederlandse kranten behoren, ontving twee leningen uit Brussel met een totale waarde van €220 miljoen. De recente lening bedraagt €120 miljoen. Deze leningen, onder gunstige voorwaarden, zijn niet onvoorwaardelijk: “De Europese Investeringsbank (EIB) is de langetermijnleningeninstelling van de Europese Unie, in eigendom van haar lidstaten. Ze financiert investeringen die bijdragen aan de EU-beleidsdoelstellingen door klimaatmaatregelen en het milieu, digitalisering en technologische innovatie, veiligheid en defensie, cohesie, landbouw en bio-economie, sociale infrastructuur, investeringen met hoge impact buiten de EU, en de Kapitaalmarktenunie te versterken“, schrijft DPG op haar website.
Van onafhankelijke berichtgeving is dan ook geen sprake. We kunnen spreken van gekochte media. Een krant die niet kan leven van advertenties en abonnees, heeft geen bestaansrecht. Een overheid die geld steekt in media, en daar ook nog ideologische voorwaarden aan koppelt, tekent het moreel failliet van de media.
Blind aan één oog
De media zijn aan één oog blind, misschien wel aan beide. Toch is hier en daar wel interne kritiek op deze gang van zaken. Zo tekenden zo’n 100 medewerkers van de Duitse omroep ARD een petitie dat ze de eenzijdige politiek gekleurde berichtgeving beu waren. Ook het wegzetten van critici door hen belachelijk te maken zat ze dwars. Zij deponeerde hun namen bij een notaris, want kritiek op deze gang van zaken, ook in de medische wereld, heeft voor de meeste (zware) repercussies gehad. In Duitsland verwijzen veel mensen momenteel naar de DDR, waar volgens sommigen minder repressie was dan nu in het ‘vrije’ westen. Dat geluid is vooral in het oosten van Duitsland te horen, de voormalige DDR.
Die eenzijdigheid is een structureel gegeven. Neem de stormloop op het Witte Huis in januari 2020. De officiële lezing kent een aantal forse, en bewezen, kanttekeningen. De media kennen echter maar één waarheid: Trump heeft hiertoe opgeroepen. Er zijn ook terechte twijfels bij ‘9/11’. Daarvoor hoef je alleen al enkele beelden bekijken om te zien dat de officiële uitleg niet kan kloppen.
Over de factcheckers waar de media onderdeel van zijn of aan meedoen, gaan we het hier niet hebben. Dat vergt een apart artikel om deze schandalige politieke waakhonden te beschrijven.
Pieter Klok is in dit twistgesprek met Ab Gietelink er niet in geslaagd de zorgen over de erbarmelijke staat van de media weg te nemen. De media gaan onder in zelfgenoegzaamheid en een steeds verder dalend vertrouwen.
