In Duitsland piept en kraakt de opvang van immigranten en vluchtelingen. De tijdelijke opvang van de toestroom moet steeds weer worden uitgebreid. Hotels, vakantieoorden en voormalige vliegvelden, niets is meer taboe om tijdelijke opvangfaciliteiten op te zetten. Inmiddels is het een miljardenbusiness geworden waarbij de immigratiebranche eigen belangen tot behoud van de lucratieve situatie heeft ontwikkeld. Brandpunt Berlijn, waar het gemor tegen de groei van het aantal immigranten niet meer te negeren is.
Foto: ‘Gemeinsam gegen rechts’ is een statement van ‘goed’ burgerschap (EZAZ)
Hotels steeds meer opvang voor immigranten
Het wordt steeds moeilijker om een hotel te vinden in Berlijn. Steeds meer hotels worden gehuurd door de stad om de niet aflatende instroom van immigranten en vluchtelingen onder te brengen. Zo ook het drie hoge torens tellende City Hotel in het Berlin-Lichtenberg. Daar wil de stad 1.200 immigranten onderbrengen. Omwonenden van de inmiddels talrijke containerdorpen of afgehuurde hotels zijn woedend. “Veel mensen voelen zich buitengesloten en overweldigd – in de hele stad, of het nu in Neukölln, Charlottenburg of Lichtenberg is. In de Berlijnse politiek klinkt de roep om een beperking van de migratie door de federale regering steeds luider”, schrijft de Berliner Zeitung in een recent artikel.
Dat het asielbeleid in Duitsland en andere landen in het absurde is gekomen bewijst wel de poging tot uitzetting van een Tsjetsjeen die maar liefst 64 misdrijven op zijn naam heeft, waaronder verwondingen door steekpartijen, berovingen, inbraken en drugshandel. De politie slaagt erin de man te arresteren en hem in een uitzettingsprocedure te krijgen. Alleen moet de rechter nog zijn goedkeuring geven. Dat mislukt. De rechter verleent geen toestemming. De politie moet de man weer op vrije voeten stellen. De reden, de man heeft twee kinderen in Duitsland.
Misdaadbestrijding is op deze manier dweilen met de kraan open. De speciale dienst verantwoordelijk voor uitzetting is verbijsterd: “Waanzin, maar we gaan door, een keer gaat het lukken”, reageert een medewerker van de dienst.
Wir schaffen das
De open grenzen van Duitsland onder Angela Merkel, de met bloemen begroette vluchtelingen en immigranten in München, het ‘Wir schaffen das’. Het ligt al weer 9 jaar achter ons. Duitsland en veel andere landen in Europa zijn al weer een aantal miljoenen immigranten verder en het einde lijkt nog niet in zicht.
In 2015 kwamen naar schatting 900.000 – 1.000.000 vluchtelingen en immigranten naar Duitsland. Een groot deel ervan kwam uit Syrië. Het grote welkom bij politiek, media en de burgerbevolking hing samen met het gevoel ‘goed’ te doen ten aanzien van vreemdeling, een overblijfsel van de specifieke Duitse geschiedenis alsmede het nut als goedkope arbeidskracht in de toen nog florerende Duitse industrie. Dat laatste was (en is) vooral van belang in het licht van de sterk vergrijzende Duitse bevolking.
Na 2015 hield de grootschalige immigratie niet meer op. Zo leefden in Duitsland in 2016 10.039.080 mensen van buitenlandse afkomst. Zo’n 40% daarvan kwam uit EU-landen, voornamelijk Roemenië, Polen, Bulgarije en Kroatië. Ook niet de rijkste landen van de EU.
Eind 2023 waren de aantallen verder opgelopen. Toen leefden 13.895.865 mensen met een buitenlandse afkomst in Duitsland. Een kleine 4 miljoen meer dan in 2016. Het aandeel van EU-burgers in de immigratie was toen gezakt naar ruim 35%. In 2023 kregen ruim 200.000 personen de Duitse nationaliteit.
Dat de open-grenzen-politiek van Merkel een flinke impuls aan de immigratie heeft gegeven blijkt ook uit de volgende cijfers. In 2013 telde Duitsland 13.451.000 personen met een migratieachtergrond. In 2017, dus twee jaar na ‘Wir schaffen das’ was dat aantal gegroeid tot 17.223.000, een toename van bijna 4 miljoen in vier jaar, of eigenlijk twee jaar, omdat cijfers over 2014 ontbreken.
Wir schaffen das nicht mehr
Steeds meer Duitsers is het welkomsgevoel kwijtgeraakt. Omwonenden van de in 2020 gesloten Berlijnse luchthaven Tegel zijn nu getergd door de overlast. De bergen afval en de bloeiende drugsscene is hen een doorn in het oog. Er is sprake van toenemende diefstallen. Bezitters van volkstuinen schudden hun hoofd bij het woord vluchteling: “Ze gedragen zich hier als een bijl in het bos,” zegt er een. De bewoner spreekt uit wat velen ervaren, ook in andere wijken van Berlijn.
De verdeling van vluchtelingen en immigranten, waarvoor een tijdelijk onderkomen nodig is, is niet evenredig over de stad.
Onderstaand hebben wij het aan inwoners per bezirk (wijk), het aantal immigranten in tijdelijke opvang naast elkaar gezet. In de rechterkolom het aandeel van de immigranten in tijdelijke opvang ten opzichte van de bevolking van dat bezirk. Het gaat hier niet om het aantal mensen met een immigratieachtergrond in het algemeen, dat natuurlijk in de tientallen procenten beloopt.
| Bezirk (stadsdeel) | Inwoners* | In tijdelijke opvang** | Aandeel in % bevolking |
| Pankow | 424.000 | 5.476 | 1,3 |
| Mitte | 397.000 | 1.554 | 0,4 |
| Tempelhof-Schöneberg | 356.000 | 4.757 | 1,3 |
| Charlottenburg-Wilmersdorf | 343.000 | 2.436 | 0,7 |
| Neukölln | 330.000 | 1.732 | 0,5 |
| Lichtenberg | 311.000 | 3.996 | 1,3 |
| Steglitz-Zehlendorf | 310.000 | 2.438 | 0,8 |
| Treptow-Köpenick | 294.000 | 3.280 | 1,1 |
| Friedrichshain-Kreuzberg | 293.000 | 1.699 | 0,6 |
| Marzahn-Hellersdorf | 292.000 | 4.139 | 1,4 |
| Reinickendorf | 269.000 | 1.211 | 0,5 |
| Spandau | 257.000 | 2.672 | 1,0 |
| TOTAAL | 3.876.000 | 35.390 | 0,9 |
Wat opvalt is dat in Mitte het aandeel van in opvang zijnde immigranten het laagst is: 0,4%. Mitte is het meest toeristische deel van de stad en tevens de wijk met de meeste regeringsgebouwen zoals de Reichstag en het gebouw van de kanselier.
De hogere aandelen komen meer voor in de ‘volksbuurten’ waar relatief veel autochtone Duitsers wonen: Pankow, Marzahn-Hellersdorf en Lichtenberg.
Alleen al op het voormalige vliegveld Tempelhof zijn enkele duizenden personen ondergebracht.
Ook het in het bezirk Reinickendorf gelegen luchthaven Tegel herbergt zo’n 5.000 immigranten met een mogelijke uitbreiding tot 8.000. Het officiële aantal van het bezirk namelijk 1.211 steekt daar schril bij af.
Politiecommissaris: de grens is bereikt
De hoogste baas van de Berlijnse politie Barbara Slowik steekt haar onvrede ook niet langer onder stoelen of banken. In de onderstaande documentaire van de omroep RBB zegt zij: “Ik denk wel dat er een grens is bereikt in termen van belastbaarheid.” Ook het lang verzwegen feit wordt nu door Slowik bevestigd: misdrijven worden overwegend door niet-Duitsers gepleegd. Haar kantoor is gevestigd in een zijvleugel van het in 2008 stilgelegde vliegveld Tempelhof. Dagelijks kijkt zij uit op het groeiende containerdorp op het vliegveld. Momenteel wil men de capaciteit uitbreiden tot 5.000 personen.
Onmiskenbaar feit is dat de de toegenomen criminaliteit in de stad voor een groot deel is toe te schrijven aan de gestegen aantallen immigranten. Veel inwoners voelen zich niet meer veilig. Mensen moeten zich veilig kunnen voelen, aldus de politiechef: “Dit is belangrijk voor onze rechtsstaat en dus voor onze democratie”.
Er zijn diverse hotspots van criminaliteit in Berlijn. Zo zijn delen van Kreuzberg in en rond het Görlitzerpark en Kottbusser Tor geen veilige oorden, met name als de duisternis valt. Maar er zijn er meer. Ook de veelal islamitische achtergrond van veel immigranten verklaart de toegenomen homohaat. Nollendorfplatz, een homovriendelijke buurt, is de laatste jaren ook de plek van overvallen, diefstal en intimidatie en uitingen van homohaat.
De meest bekende locatie om alleen overdag te bezoeken is het Alexanderplatz. Dit drukke plein van het voormalige Oost-Berlijn is een toeristenmagneet. Ook criminelen weten dat. Er zijn steeds meer geweldsmisdrijven, meestal in de vorm van groepsgeweld. De politie is nu op grote schaal aanwezig op Alex en heeft nu ook permanente politiepost gebouwd.
Niet alleen in Berlijn
Ook de burgemeester René Wilke van Frankfurt a/d Oder lucht zijn hart. De realiteit is inmiddels dat mensen in zijn stad wordt aangeraden om oogcontact met de jongeren (en dan vooral allochtonen) te vermijden om ze niet te provoceren. In de zomer schreef Wilke een open brief aan de politie waarin hij om hulp vroeg en aangaf dat de veiligheid in de stad niet langer gegarandeerd was.
Wilke over de Duitse grondhouding: “Waar men ook vandaan komt, men brengt mensen samen en dan ontstaat een harmonieus samen-leven. Maar deze aanname bleek onjuist. Dat was naïef, een illusie” Volgens Wilke is dat mede oorzaak van een “te veel, te snelle, te ongecontroleerde en te verwerken instroom”.
Naast de talrijke immigranten uit het Midden-Oosten, vooral uit Syrië en Oost-Europa, zijn er sinds de inval van Rusland in Oekraïne ook 1,2 miljoen Oekraïense vluchtelingen naar Duitsland gekomen.
Het is duidelijk dat het onbesprokene nu met meer openheid op de agenda moet komen. Een aanzienlijk deel van de immigranten zorgt niet alleen voor overlast, maar ook voor stijgende criminaliteit en een gevoel van onveiligheid onder de bevolking. Het ‘wir schaffen das’ is uitgewerkt. De samenleving kreunt onder een te zware last. Inmiddels loopt ook de jaarlijkse rekening voor de opvang in Duitsland al op tot €50 miljard, geld dat door een economie moet opgebracht dat in bijzonder zwaar weer verkeert.
