We hebben weer een koningsdag achter de rug, een feest van oranje tinten, vrije markten en veel bier. Even gaat Nederland weer uit zijn plaat. Het sensatieblad AD kopte: “Prinses Ariane steelt de show met ingetogen broekpak: ‘Dit zag je 20 jaar geleden niet.’ ” Het sprookje van een los en aanraakbaar koningshuis onderstrepend. Maar de Coronajaren hebben het koningspaar geen goed gedaan. De Berlijnse krant Berliner-Zeitung kopt: “Waarom de Nederlanders hun koning niet meer kunnen verdragen.”
Foto: Maxima en Willem-Alexander op Koningsdag 2023 (foto: ANP)
In de Nederlandse media kan het koningspaar, ook wel liefkozend ‘Willem en Maxima’ genoemd, geen kwaad doen. In aanloop tot de afgelopen koningsdag waarschuwde het AD Maxima zelfs voor ‘koude voeten’; “Hoewel de gevoelstemperatuur een frisse 9 graden is, draagt de vorstin tot haar verbazing open schoenen“, schreef zij met vaderlijke zorg.
De Coronajaren hebben het paar niet bepaald populair gemaakt. De nog steeds op social media aangehaalde toespraak van Willem-Alexander op 4 mei 2020 op de Dam verraadt waar de pijn zit: “Het minste wat we kunnen doen is: niet wegkijken. Niet goedpraten. Niet uitwissen. Niet apart zetten. Niet ‘normaal’ maken wat niet normaal is. En: Onze vrije, democratische rechtsstaat koesteren en verdedigen. Want alleen die biedt bescherming tegen willekeur en waanzin.” (De officiële tekst).
Veel critici van de extreme en zeer schadelijke Coronamaatregelen zagen in de woorden van Willem-Alexander hoop dat het koningshuis het land zou beschermen tegen deze historisch vrijheidsbeperkende maatregelen. Maar het zou niet zo blijken te zijn. Integendeel, terwijl Nederland zuchtte onder de maatregelen ‘in strijd tegen het virus’, vloog het koningspaar naar Griekenland om daar vakantie te vieren.
De NOS schreef in oktober 2020 hierover: “
Koning Willem-Alexander en koningin Máxima komen terug naar Nederland vanwege de kritiek op een vakantie naar Griekenland. Dat laten ze weten via de Rijksvoorlichtingsdienst, enkele uren nadat ze waren geland in Griekenland.
“We zullen onze vakantie afbreken. We zien de reacties van mensen op berichten in de media. En die zijn heftig, en die raken ons”, schrijven ze in een verklaring. “We willen er geen enkele twijfel over laten bestaan: om het covid-19-virus eronder te krijgen is het noodzakelijk dat de richtlijnen worden nagevolgd. De discussie naar aanleiding van onze vakantie draagt daar niet aan bij.“
Al in december 2020, het eerste Coronajaar, bracht onderzoeksbureau Ipsos in opdracht van Nieuwsuur aan het licht dat de populariteit van de koning dalende was. De EO schreef naar aanleiding van dit onderzoek: “In april had 76 procent van de Nederlanders vertrouwen in Willem-Alexander. Nu is dat opeens nog 47 procent. Dit heeft alles te maken met de herfstvakantie die ons koningspaar probeerde te ondernemen. Dat viel niet goed, waardoor de emotie rond het koningshuis snel omsloeg.”
Voorafgaand aan de recente koningsdag schreef de Berliner Zeitung: “Over ongeveer twee weken viert Willem-Alexander zijn tiende verjaardag op de troon – ook al heeft de monarch volgens de laatste berichten uit zijn Nederlandse koninkrijk misschien geen zin meer om feest te vieren. Volgens recente peilingen is hij impopulairder dan ooit tevoren.”
Daarmee halen ze het reeds in december 2020 gehouden en voornoemde Ipsos onderzoek aan. Voor de Nederlandse lezer heeft het artikel dus geen nieuwswaarde, maar voor de Duitsers is het zeker nieuws. Immers het Nederlands koningshuis wordt bij onze oosterburen gezien als typische ‘Hollands’, een formeel instituut dat zo lekker informeel doet. Het is wat veel Duitsers waarderen in Nederlanders, de informele omgang. Soms leidt dat ook tot irritaties als de setting voor de Duitsers formeel is. Dan lijken de Nederlanders als niet serieus over te komen. Maar het koningspaar is veel gegund.
Met het recente artikel in deze Berlijnse krant lijkt die gunfactor te veranderen. Onder de foto die het artikel begeleidt, schrijft zij: “Willem-Alexander en Máxima: Op een gala in Amsterdam dinsdag lijkt hun glimlach geplakt“, in goed Nederlands: als een boer met kiespijn.
Ook de Berliner Zeitung haalt de afgebroken vakantie van het paar in Griekenland aan: “De verontwaardiging was groot, Willem-Alexander en Máxima annuleerden hun vakantie en boden hun volk via een video hun excuses aan. Ze werden beschuldigd van onverbeterlijkheid, een foto had immers in de zomer voor de reis naar Griekenland al voor verontwaardiging gezorgd: daarop was het koningspaar ook in Griekenland te zien met de eigenaar van een restaurant – zonder de toen vereiste veiligheidsafstand van anderhalve meter aan te houden.“
De EO houdt de moed erin en eindigt het voornoemde artikel hoopvol: “Gelukkig laten onze koning en koningin zich niet leiden door populariteitscijfers en blijven ze vanuit hun verbindende rol mensen een hart onder de riem steken en bemoedigen. Het lijntje tussen zeer geliefd zijn en het vertrouwen van je volk kwijtraken, is blijkbaar dun.”
De geluiden uit Berlijn over het doorgaans door Duitsers zo geliefde Nederlandse koningspaar geven aan dat Willem en Maxima als ongeschonden gezichten van ons land, hun beste tijd hebben gehad en wellicht de laatste vertegenwoordigers zijn van het koningshuis.
